هر یک از اجزای سفره عقد با دلیل و حکمت در سفره جای گرفته است. ما در این مطلب، در خصوص اجزا و فلسفه سفره عقد صحبت خواهیم کرد و هر یک از اجزای آن را برایتان شرح می دهیم.
پیشنهاد می کنیم حتما مطلب جامع برنامه ریزی عروسی را مطالعه کنید تا جشن عروسی بدون استرسی داشته باشید.
سفره عقد یک از سنت های قدیمی ایرانی بوده است. در مراسم عقد و حین انجام دادن عقد رسمی، عروس و داماد بر سر سفره ازدواج نشسته و به خطبه عقد گوش فرا می دهند.
اجزای سفره عقد
اجزای سفره عقد
- قرآن کریم و جانماز (نشانه عقیده و ایمان)
نشانه مورد تایید قرار داشتن وصلت از سوی خداوند و طلب یمن و برکات الهی است. قرآن، جلو آینه و بالای جانماز قرار می گیرد و روی آن مهر و تسبیح زیبایی قرار می دهند تا گواهی بر پای بندی زوج نسبت به اصول دین اسلام باشد و تبرک آن شامل حال عروس و داماد شود. جانماز یا از جنس ترمه با آستر ساتن خوش رنگی (مانند زرشکی و غیره) می باشد یا آن را مخصوص عروس از مخمل سفید می دوزند و رویش را با نخ براق نقره ای سوزن دوزی می کنند. مهر این جا نماز به شکل قلب یا گل یا اشکال زیبا واستثنایی دیگر انتخاب می شود.
- آینه و شمعدان (نشانه روشنی زندگانی)
در صدر سفره عقد و رو به عروس و داماد قرار می گیرد تا با نگریستن در آن دل هایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال باشد و سعادتمند شوند. شمعدان ها در دو سوی آینه جای دارند و شمع های فروزان درون آنها هنگام جاری شدن صیغه عقد، نشانه آرزوی روشنایی و گرمی در پیوند عروس و داماد است. جنس شمعدان با قاب آینه یکی و معمولا نقره، برنز یا بلورین می باشد.
- کاسه نبات و شیرینی (نشانه شیرینی زندگی)
بالای سفره عقد، توده ای از نبات را به شکل زیبا و طبقاتی قرار می دهند. نبات نماد آروزی شیرینی پیوند عروس و داماد است که معمولا آن را از نبات اعلای زعفرانی تدارک می بینند. شیرینی نیز به نشانه به ارمغان آوردن شهد خوشبختی بر سر سفره می نشیند. معمولا هر دو نوع شیرینی خشک و تر را به این منظور به کار می برند. این شیرینی باید خوش منظر، کوچک و تازه باشد.
کاسه نبات و شیرینی (نشانه شیرینی زندگی)
- نقل و سکه (نشانه شیرین کامی و افزایش روزی)
نقل به نشانه شیرین کامی و سکه برای افزایش روزی عروس و داماد سر سفره عقد گذاشته می شود. امروز مخلوطی از نقل سه مروارید و پولک را در بسته بندی های کوچک یا اشکال ابتکاری دیگر قرار می دهند و تور آن را با شکوفه و روبان تزیین می کنند. سکه های ویژه سفره، طلایی رنگ است که روی آن مبارک باد یا نام مبارک حضرت مهدی (عج) ضرب می شود.
- تخم مرغ (نشانه باروری)
از دیر باز تاکنون تخم مرغ نماد تولد و تداوم نسل است. از این رو پیداست که نهادن آن بر سفره عقد به نیت ادامه نسل زن و مرد و باروری ازدواج آن دو می باشد. معمولا برای تبرک تعداد تخم مرغ ها را پنج (به نیت ۵ تن)، دوازده (به نیت ۱۲ امام) یا چهارده (به نیت ۱۴ معصوم) انتخاب می کنند.
- فندق، گردو و بادام (نشانه توانگری)
این خوراکی های مقوی و پرمایه الهی را نیز به نشانه گسترده بودن سفره خوراک عروس و داماد و توانمندی آنها سر سفره عقد می گذارند.
فندق، گردو و بادام (نشانه توانگری)
- نان و پنیر (نشانه برکت)
نان را به نشانه ی برکت خداوند و پنیر را با نیت وسعت روزی و سپید بختی بر سر سفره عقد می نشانند. امروزه نان و پنیر را به صورت لقمه های کوچک در می آورند و با نایلون محافظ غذا می پوشانند.
- سبزی (نشانه طراوت)
سبزی را به نشانه ی سلامتی، سرسبزی و خرمی در سفره عقد می گذارند. سبزی عقد ، سبزی خوردن است که از تره، ریحان، شاهی، نعناع، تربچه و پیازچه تشکیل می شود.
- گل (نشانه لطافت)
سبدی از گل را به نشانه شادابی، طراوات و زیبایی پیوند بر سفره عقد می نشانند. همچنین برای آراستن اجزای دیگرسفره نیز از شاخه های گل و گلبرگ های رنگین استفاده می کنند. گل سرخ یا رز نماد شناخته شده عشق در سراسر جهان است.
- میوه
نهادن میوه های رنگین بر سر سفره عقد به منزله برخورداری عروس و داماد از مواهب رنگارنگ الهی و نعمت های طبیعی زندگی است.
- عسل
پس از جاری شدن صیغه عقد، عروس و داماد در دهان یکدیگر عسل می گذارند تا آنکه در آینده سبب شیرین کامی و آرامش یکدیگر باشند.
- جای حلقه
حلقه ازدواج را بر جایگاه زیبایی در پیش پای عروس و داماد می گذارند تا پس از جاری شدن صیغه عقد ، آن را در انگشت هم جای دهند. حلقه ازدواج معمولا مشابه یکدیگر است.
جای حلقه از اجزای سفره عقد
- خنچه نان و اسپند
خنچه به مفهوم سفره کوچک است و در اصطلاح به طبق هایی چوبی گفته می شد که در آن وسایل عقد را قرار می دادند. در گذشته، نان خنچه عقد از نوع نان سنگک بود اما امروزه هر نوع نانی را می توان به این منظور مورد استفاده قرار داد. اسپند نیز به نیت دور داشتن چشم بد از وصلت جدید و از جان عروس و داماد، دود می شود.
- کله قند
یک جفت کله قند هم شکل و هم اندازه را روی سر عروس و داماد می سایند تا اینکه شادی و شیرینی بر زندگی مشترک آنها سرازیر شود. تور با پارچه نازک سپید رنگی را نیز به شکل مربع یا مستطیل تهیه می کنند و کله قند ها را روی آن بر سر عروس و داماد می سایند.
کله قند از اجزای سفره عقد
منبع: عروس ایرانی