جشن ازدواج از آیین و سنن نکویی است که در هر گوشه از این کشور پهناور برگزاری آن با آداب و رسوم خاصی همراه است. امروزه مناطقی هستند که هنوز تلاش دارند تا حد امکان ، آیین عروسی خود را به روش گذشتگان برگزار کنند. “هرایین” از روستاهای بزرگ شهرستان “آوج” استان قزوین ، یکی از مناطقی است که در این زمینه برای خود گذشته ای درخشان دارد. دلیل این هم برگزاری مراسم عروسی ۱۰ روزه در این روستای آذری نشین است. برای اینکه درک بهتری از این مراسم داشته باشید ، در ذیل آنچه در این ۱۰ روز مراسم عروسی در هرایین رخ می دهد را به صورت اختصار به اطلاع شما می رسانم :
مراسم عروسی ۱۰ روزه
روز اول عروسی: “پالتار”. در این روز ، مردان فامیل صبحانه تا شام را مهمان خانه داماد هستند. وظیفه این افراد ، فهرست کردن هدایای مراسم عصر است. در این مراسم که اختصاص به زنان داشته ؛ حاضران ضمن رقص و پایکوبی ، هر یک هدیه ای شامل پول نقد، لباس یا وسایل کوچک زندگی پیشکش می کنند.
روز دوم عروسی: “خرج آپارما”. در این روز خانواده داماد اقلام مورد نیاز روز عروسی همچون روغن، قند، چای، آرد، گوشت، شکلات، سیب زمینی و… را در مراسمی توأم با جشن و پایکوبی به خانه پدر عروس می برند.
روز سوم عروسی: “مبارک اولسون”. صبح این روز ، اهالی روستا برای صرف چای و شیرینی مهمان خانواده داماد هستند و این امر به معنای آمادگی آنان برای شرکت در جشن عروسی است. بعدازظهر ساقدوش داماد به همراه جمعی از جوانان روستا وی را به حمام می برد و بعد از حمام ، اهالی روستا داماد را با ساز و دهل تا خانه همراهی می کنند. سپس نزدیکان و دوستان هر یک مبلغی را به پیشانی داماد چسبانده یا در جیب لباسش قرار می دهند.
روز چهارم عروسی: “حنابندان“. در شب حنابندان در مراسمی با عنوان «قیزگلین شامو» دختران جوان و تازه عروسان ده ، برای صرف شام به خانه داماد دعوت میشوند. این افراد پس از صرف شام ، به خانه عروس رفته و حنا و میوه و شیرینی و کبریت و آینه و… می برند. سپس در حالیکه دیگران در حال جشن و شادی هستند، یکی از نزدیکان داماد دست، پا و موهای عروس را حنا می گذارد و بدین گونه این شب تمام می شود.
روز پنجم عروسی: “روز عروسی“. در صبح این روز ، دختران جوانان خانواده عروس ، او را در میان صدای ساز و دهل به حمام برده و هنگام ظهر باز می گردانند. پس از صرف ناهار، عروس برای رفتن به خانه بخت لباس مناسب پوشیده و آرایش می کند. بعد از آماده شدن عروس ، در حالیکه میهمانان به رقص و پایکوبی ادامه می دهند ، او به آشپزخانه رفته و غذایی شامل شیره انگور و روغن حیوانی که معروف به «یاقلو شیره» است ، می خورد. همزمان با این عمل ، جوانان شروع به انتقال جهیزیه عروس به خانه داماد می کنند. سپس عروس از آشپزخانه خارج شده و عمو یا دایی او، شالی حاوی نان و حلوا به نشانه برکت به کمر عروس می بندد. در این هنگام عروس هفت نوبت دور تنور خانه پدری گشته و آن را می بوسد و پس از آن با اهالی خانه خداحافظی کرده و به کمک عمو یا دایی سوار بر اسب می شود تا به خانه بخت برود. البته فرد سوارکننده تا منزل داماد مواظب عروس است تا از اسب به پایین نیفتد. نزدیک خانه داماد ، عروس متوقف می شود تا داماد سه عدد انار را از بالای سر عروس پرتاب کند. هر کس این انارها را قبل از زمین خوردن تصاحب کند ، هدیه ای از مادر داماد خواهد گرفت. پس از آن ، عروس مقابل در خانه می ایستد و پدرشوهر خلعتی پیشکش عروس می کند و آنگاه وی وارد خانه می شود. همزمان یکی از اقوام داماد ، ظرفی پر از روغن حیوانی و شیره انگور به دست عروس می دهد و عروس اندکی از آن را در دهان مرد مواظب خود، می گذارد. مقدار کمی را هم در دست ریخته و در حین ورود به خانه به چارچوب در می مالد و همزمان جشن و سرور در خانه بر پا می شود. پس از آن ، نوبت به صرف شام می رسد و در نهایت نزدیکان عروس و داماد را به اتاق خودشان راهنمایی می کنند.
روز ششم عروسی: “پاتختی“. صبح فردای عروسی ، دختران و عروسان فامیل عروس را به حمام می برند و بعد از آن همگی برای صرف ناهار به خانه مادر داماد می روند. بعدازظهر نیز مراسم پاتختی برگزار می شود تا اقوام در مراسمی شاد هدایای خود را به عروس تقدیم کنند.
روز هفتم عروسی: “ناهارخوران”. فردای روز پاتختی که هفتمین روز جشن است ، مردان فامیل برای صرف ناهار به خانه داماد دعوت می شوند تا آخرین ولیمه ارائه شده از سوی خانواده داماد را در فضایی شاد بخورند.
روز هشتم عروسی: “پول سالما”. در روز هشتم مردان فامیل در خانه داماد گرد هم آمده و هر یک مبلغی را به رسم هدیه ، پیشکش عروس و داماد می کنند.
روز نهم عروسی: “سالام شامو”. در این روز ، مردان خانواده های حاضر در مراسم پاتختی ، شام را در خانه پدر عروس می خورند تا مراسم عمومی عروسی به پایان رسد.
روز دهم عروسی: “گیزلین سالام”. در روز دهم و پایانی مراسم عروسی ، عروس و داماد برای عرض ارادت و دیدار مجدد ، به خانه پدری عروس رفته و هدیه ای را برای مادرزن می برند و او هم به رسم تقدیر ، هدیه ناچیزی به عروس و داماد می دهد و بدین گونه مراسم ۱۰ روزه عروسی به پایان می رسد.
منبع : روزنامه قانون